Parafialna Rada Ekonomiczna – głos doradczy w sprawach zarządzania majątkiem parafii
Parafialna Rada Ekonomiczna (PRE) to instytucja doradcza powoływana przez proboszcza, której głównym zadaniem jest wspieranie zarządzania dobrami materialnymi parafii. Członkowie rady, zazwyczaj świeccy parafianie posiadający odpowiednie kwalifikacje zawodowe lub doświadczenie w zakresie ekonomii, prawa, budownictwa czy administracji, pełnią swoją funkcję z myślą o dobru wspólnoty. Współpraca ta opiera się na zasadzie przejrzystości, odpowiedzialności i troski o właściwe gospodarowanie majątkiem kościelnym zgodnie z przepisami prawa kanonicznego i cywilnego.
Administrowanie dobrami parafialnymi
Do głównych zadań PRE należy wspieranie proboszcza w racjonalnym i zgodnym z prawem zarządzaniu majątkiem parafialnym. Chodzi tu zarówno o bieżące funkcjonowanie parafii, jak i długoterminowe planowanie finansowe. Członkowie rady analizują stan majątku trwałego i ruchomego – budynków, gruntów, wyposażenia kościoła, plebanii i budynków gospodarczych. Oceniają konieczność napraw, remontów, inwestycji, a także czuwają nad efektywnym wykorzystaniem posiadanych zasobów.
PRE doradza proboszczowi w przygotowywaniu budżetu parafialnego, monitoruje wydatki oraz wpływy i może proponować zmiany mające na celu zwiększenie efektywności działań finansowych. Wspiera również w przygotowaniu i ocenie umów cywilnoprawnych, np. najmu, dzierżawy czy darowizn. Czuwa nad tym, aby wszelkie działania finansowe były zgodne z obowiązującymi przepisami prawa oraz nauczaniem Kościoła dotyczącym sprawiedliwości społecznej i uczciwego gospodarowania dobrami wspólnymi.
Rada Ekonomiczna jest nie tylko pomocą administracyjną, ale i wyrazem wspólnotowej odpowiedzialności za dobra materialne Kościoła. Działając w duchu przejrzystości i służby, członkowie PRE mają świadomość, że mienie parafii służy wszystkim wiernym – obecnym i przyszłym pokoleniom.
W praktyce oznacza to np. doradztwo przy decyzjach o remoncie dachu kościoła, modernizacji plebanii czy sprzedaży nieużytkowanych gruntów. PRE może też opiniować oferty przetargowe, wspierać w analizie kosztorysów i nadzorze nad inwestycjami. Współpraca rady z proboszczem odbywa się zazwyczaj podczas cyklicznych spotkań, podczas których omawiane są bieżące potrzeby i przyszłe plany parafii. Członkowie rady są zobowiązani do zachowania dyskrecji i troskę o dobro wspólnoty parafialnej.
Dwa sposoby powoływania Parafialnej Rady Ekonomicznej
Parafialna Rada Ekonomiczna (PRE) może być powoływana na dwa sposoby, co gwarantuje elastyczność i dostosowanie do realiów lokalnych wspólnot. Pierwszy sposób opiera się na wyborach przeprowadzanych w parafii – to forma demokratycznego zaangażowania wiernych, w której przynajmniej połowa członków PRE wyłaniana jest w drodze głosowania. Pozostali członkowie mogą zostać mianowani bezpośrednio przez proboszcza. Taka struktura sprzyja równowadze między zaufaniem pasterza wspólnoty a aktywnym udziałem świeckich parafian w zarządzaniu dobrami Kościoła.
Wymagania wobec kandydatów do PRE
Osoba ubiegająca się o członkostwo w Parafialnej Radzie Ekonomicznej powinna spełniać szereg kryteriów: być katolikiem wiernym nauczaniu Kościoła, zamieszkującym na terenie parafii, pełnoletnim, wolnym od kar kościelnych i cieszącym się dobrą opinią wśród parafian. Kandydaci powinni również odznaczać się roztropnością oraz posiadać wykształcenie ekonomiczne, prawne, techniczne lub doświadczenie w zakresie spraw finansowych i gospodarczych. Taka selekcja gwarantuje, że do rady trafiają osoby kompetentne, które mogą realnie wspierać parafię w decyzjach finansowych.
Przebieg wyborów parafialnych
Wybory do PRE przeprowadzane są zazwyczaj w niedzielę. Lista kandydatów ogłaszana jest tydzień wcześniej – z ambony oraz na tablicach ogłoszeń. Głosowanie odbywa się przy pomocy specjalnie przygotowanych kart z pieczęcią parafii, które są ogólnodostępne dla wszystkich wiernych. Głos można oddać na jednego kandydata, a wypełnione karty należy złożyć w zakrystii lub w oznaczonym miejscu. Proces ten ma charakter jawny i przejrzysty, co dodatkowo podnosi zaufanie parafian do składu rady.
Drugi sposób: wyłącznie z nominacji proboszcza
Alternatywnie, proboszcz może samodzielnie powołać członków PRE, uwzględniając specyfikę swojej parafii i potrzeby wspólnoty. Taka możliwość jest przewidziana w paragrafach 9, 10, 12 oraz 14 statutu PRE. Choć mniej powszechna, ta forma powoływania rady pozwala na szybsze jej utworzenie w parafiach o mniejszej liczbie wiernych lub w sytuacjach wyjątkowych, gdzie przeprowadzenie wyborów byłoby utrudnione.